نویسنده: سید مسلم یگانه
تعزیه صرفاً به‌عنوان شکلی از نمایش الهام بخش بسیاری از نویسندگان بزرگ جهان از جمله برتولت برشت شاعر و نمایشنامه نویس آلمانی بوده. یک تعزیه‌خوان در میانه نمایش می‌ایستد و با تماشاگران خود حرف می‌زند؛ تماشاگرانی که گرداگرد صحنه ایستاده‌اند و از هر زاویه که دوست دارند، نمایش را می‌بینند و داستان را پی می‌گیرند. با این همه هنرمندان تعزیه این روزها گلایه‌های زیادی دارند از جمله از صدا و سیما که به این هنر ملی و مذهبی کمتر می‌پردازد.
بد نیست بدانید استان مرکزی، یکی از خاستگاه‌های اصلی تعزیه در کشور است و در این میان شهرستان تفرش از جمله فعال‌ترین نقاط تعزیه این استان می باشد، تا جایی که قاجاریه برای رونق بخشیدن به تکیه دولت» از استادان بزرگ تفرشی دعوت کرد و پس از آن نیز تعزیه خوان‌های بزرگ و نامدار این تکیه اغلب از تفرش برخاستند. در این شهرستان گروه‌های مختلفی از تعزیه‌خوانان فعالیت می‌کنند و هرساله در روزهای محرم و صفر طرفداران زیادی را به تفرش می‌کشانند.
ابوالفضل صابری متولد سال 56 تعزیه‌خوان تفرشی درباره جایگاه این هنر و بی‌مهری صدا‌وسیما می‌گوید: با وجود اینکه کارگردانان و نمایشنامه نویسان بزرگ جهان، تعزیه را هنر نمایشی بزرگی می‌دانند، اما این هنر همچنان مورد بی‌مهری و کم توجهی رسانه ملی است طوری که انگار با تعزیه سر جنگ دارند. در این رسانه، شاهد به نمایش و اجرا در آمدن انواع موسیقی و نمایش‌های بی‌محتوا و وقت‌گیر هستیم، اما همچنان اثری از تعزیه نیست.»
وی عنوان می‌کند: این مسأله حرف دل بیشتر تعزیه خوانان است؛ اینکه اگر قرار بر بازتاب رسانه‌ای هم باشد، صدا و سیما اغلب تعزیه‌هایی را پخش می‌کند که بار چندانی ندارد و ارزش معنوی آن را نشان نمی‌دهد.»
خانواده پدری‌اش ازتعزیه خوان‌های بنام بوده‌اند و خود او از پنج سالگی و قبل از اینکه خواندن و نوشتن را بیاموزد با تماشا و حفظ کردن اشعار و نقش‌ها از پدرش آموخته و بتدریج بواسطه علاقه وافر و کمک دایی‌اش آقاسید محمد امینی و حمایت استادان تعزیه از جمله اسماعیل محمدی وارد عرصه حرفه‌ای این هنر آیینی شد و تا امروز هم در بسیاری از نقاط کشور و خارج از کشور اجرا داشته است:
استادانی که از آنها آموخته‌ام استاد محمدی، رضایی، حیدری، مشایخی، فیاض، جواهری و استاد لنکرانی بوده‌اند. همچنین افتخار همکاری با استادان موسیقی چون استاد عباس گرگانی، استاد ایوب، بخشی نیا، صالحی و استاد نبیی را هم داشته‌ام. تعزیه، نوعی نمایش مذهبی و سنتی است که بیشتر نحوه به شهادت رسیدن امام حسین(ع) و مصائب اهل بیت(ع) را نمایش می‌دهد و در آن واقعه کربلا توسط هنرمندانی که هر یک نقشی از شخصیت‌های اصلی را برعهده دارند، نشان داده میشود. هنر تعزیه از یک سو به بالندگی تئاتر در ایران کمک کرده و از سوی دیگر، یکی از آیین‌های تأثیرگذار مذهبی تشیع است.»
به‌گفته وی مشکل عمده تعزیه خوانان نداشتن صنفی است که به مشکلات هنرمندان این عرصه توجه و رسیدگی کند: با وجود اینکه می‌توان ادعا کرد شهرستان تفرش 80 درصد جوانان تعزیه خوان را در خود جای داده، اما بیشتر آنان از نبودن بیمه و بازنشستگی و مهمتر از همه از نبودن نظارتی بر عملکرد تعزیه خوانان رنج می‌برند.»
صابری با اشاره به اینکه تعزیه تنها هنری است که می‌توان با آن واقعه کربلا را به‌شکلی ملموس به نسل جدید شناساند، می‌گوید: درست است که شهر ما تعداد بالایی تعزیه‌خوان دارد و استادان بزرگی هم از این شهر برخاسته‌اند اما دقیقاً به‌دلیل کم توجهی‌ها و نبود صنف و همین‌طور مهاجرت شهروندان در جست‌وجوی زندگی بهتر، در حال حاضر تنها چند تعزیه خوان حرفه‌ای به معنای دقیق هنری در شهرستان تفرش ساکن هستند که نمی‌دانیم پس از آنان چه بلایی بر سر این هنر خواهد آمد. تقاضای جامعه تعزیه خوان از مسئولان فرهنگی کشور این است که به این هنر به چشم دوست نگاه کنند؛ این هنر در عین قوی بودن، خیلی مظلوم واقع شده.»
به اعتقاد وی، هیچ سازمان و نهادی زیر بار امور تعزیه نمی‌رود و مسئولیت بهبود و تقویت آن را به عهده نمی‌گیرد: تنها یکی دو مجموعه خصوصی با هزینه شخصی خود و در حد توانشان از تعزیه حمایت می‌کنند.
این دو مجموعه برنامه‌های گسترده‌ای را شروع کرده‌اند تا تعزیه به جایگاه واقعی خود برسد. از جمله این برنامه‌ها، برگزاری جلسات مختلف با استادان برای شناخت و رفع آسیب‌های تعزیه، تهیه جزوات و کتب پیرامون ابعاد مختلف این هنر و برگزاری کلاس‌های آموزشی برای نوجوانان و جوانان در بخش‌های مختلف است.»
درباره این سایت